Mei Plasticvrij dagboek

woensdag 1 mei: tea-time!

Vandaag is het de eerste dag van mijn Mei Plasticvrij-challenge en het begin van mijn dagboek. Spannend! Ik ben benieuwd of het mij lukt om een hele maand plasticvrij te leven….

Mijn boodschappen heb ik gisteren al gedaan, uiteraard met mijn herbruikbare groentenzakjes 🙂 Ik ga een salade met biefstuk maken, heel eenvoudig dus niet te veel ingrediënten en weinig verpakking.

Een eerste lastig puntje is thee. Ik ben dol op de zwarte thee met bosvruchten van Lipton. Maar er zit plasticfolie rond de theedoosjes en ook de theezakjes zelf bevatten plastic. Als alternatief heb ik losse bosvruchtenthee gekocht in een zak van 350 gram. Genoeg voor een paar maanden dus. Het is wel even wennen want de smaak is totaal anders, meer Pickwick-achtig. Misschien moet ik eens naar een theeproeverij gaan zodat ik de theesoorten herken in plaats van de merken 😉 Ik gebruik een knijpzeefje en eigenlijk is het thee zetten op zich net zo gemakkelijk.  De gebruikte thee gooi ik bij het gft-afval, even omspoelen en klaar.

donderdag 2 mei: lekkere trek

Gisteren middag wilde mijn jongste graag even langs de Jumbo rijden, want ze had lekkere trek. Geen probleem, het was maar een kleine omweg. Maar… ik moest haar er natuurlijk wel even aan herinneren dat ik niets kocht wat in plastic zat 🙂

Vol goede moed trokken we met een scanner de winkel in. Snel langs de groenten en fruit afdeling. Niet omdat ze dat niet lekker vindt, maar omdat zo ongeveer alles wat ze lekker vindt in plastic verpakt was.

En toen zag ze donuts… Mijn dochters zijn dol op donuts en de Jumbo deal van 4 donuts voor één euro zorgt ervoor dat deze ronde caloriebommetjes regelmatig in mijn boodschappentas belanden. Maar ja, ik koop deze maand helemaal niets dat in plastic verpakt zit. Ik had toevallig wel een stoffen groentenzakje in mijn handtas gestopt, die de dag ervoor uit de wasmachine kwam. Ze had dus 3 opties; geen donuts, zelf kopen of in een schoon stoffen zakje. Ze heeft minstens 5 minuten voor die bak staan twijfelen, met een tang en het zakje in haar handen 🙂

Ik lag dubbel van het lachen -ja ik ben soms echt een loedermoeder- maar eerlijk is eerlijk; ze heeft ze uiteindelijk wel in het zakje gedaan en dat had ik eigenlijk niet verwacht. 1-0 voor Mei Plasticvrij.

Na die eerste hobbel leek ze er eigenlijk wel plezier in te krijgen. Dropjes vielen jammer genoeg af, maar hé; Wilhelmina pepermunt zit in papieren zakjes. Doe er dan maar gelijk 2! En tja, chipszakken zijn foliezakken en dat is geen plastic, mam.

We wilden eigenlijk nog schepsnoep halen in het Kruidvat, maar de winkel was net dicht. Ik heb beloofd om speciale zakjes te maken voor snoep en noten. Zakjes van dicht geweven, maar dunne katoen, die ik niet rond laat slingeren in mijn boodschappentas en elke keer na gebruik met de hand even zal uitwassen.

Vrijdag 3 mei: hoe moet ik mijn haar nu wassen?

Lastige vraag, want shampoo zit nu eenmaal in wegwerpflessen en de nopoo-hype laat ik -voorlopig- toch even aan mij voorbij gaan. Ik heb echt overal gezocht naar alternatieven voor de plastic shampooflessen, maar niets gevonden. Geen glazen flesjes, geen hervulbare flessen (zoals bv de wasmiddelen van Ecover) en zelfs geen bag-in-box shampoo…

Dus werd het een shampoo-bar. Ik probeerde die van Lamazuna omdat ze die gewoon in mijn plaatselijke natuurwinkel verkochten. Ik nam voor de zekerheid de versie voor droog haar want ik ben toch een beetje bang dat het je haar droog maakt. Per slot van rekening moet ik nu ook mijn crèmespoeling laten staan…

De geur was heel aangenaam; kokos geeft altijd een zomers gevoel. Het was wel even worstelen met het gebruik. Normaal gesproken moet je de bar in je haar wrijven tot het schuimt, maar dat vond ik niet echt praktisch met lang, steil haar en ook niet zo hygiënisch. Ik wreef het eerst op mijn hand en daarna in mijn haar. Dat ging prima!

Als ik het wat langer gebruikt heb, zal ik een uitgebreide review plaatsen, maar voorlopig voelt mijn haar prima aan. 🙂

Zo nu ga ik snel even naar de slager, uiteraard met mijn plastic bakjes!

Zaterdag 4 mei: fastfood, maar dan anders

Op zaterdag gaan mijn dochters meestal naar hun papa. Dat lokte vanmorgen de zucht uit; “yes, vandaag kunnen we weer gewoon plastic gebruiken” 🙂

Als ik alleen thuis ben, eet ik altijd iets dat snel en makkelijk is. Vaak wokgroenten met wat vegetarische kippenblokjes en kokos-currysaus. Maar ja, kant-en-klare wokgroenten worden in plastic verkocht. Meestal koop ik wel een grote zak, zodat je in verhouding minder plastic hebt, maar toch, het blijft plastic.

Eerlijk gezegd koop ik die zakjes omdat je op die manier wat kan variëren en je bijvoorbeeld  geen hele kool moet kopen. Maar nu moet het anders, nu moet ik zelf aan de bak. Ik vond in mijn koelkast nog een restje van een Chinese kool en verder kocht ik nog wat verse onverpakte groenten in de supermarkt.

Ik snap niet waar ik mij druk om gemaakt heb, want alle groenten waren letterlijk op 5 minuten gesneden. Omdat het toch nog te veel is voor één maaltijd, kan ik meteen wat aan mealprepping doen. De helft ging in een vacuümdoosje de koelkast in. Maandag ben ik weer alleen dus dan is mijn eten al voorbereid. Toch nog lekker makkelijk!

Alleen die vegetarische kippenblokjes, die kan ik niet vervangen. Ik heb gezocht naar vegetarische vleesvervangers, maar die zijn allemaal in plastic verpakt. Ook de tofu in de supermarkt zit in plastic. Vroeger kochten we wel eens verse tofu in een toko die niet in plastic zat. Ben benieuwd of ze dat nog steeds zo verkopen. Ik ben al een tijdje niet meer in een toko geweest omdat er geen in de buurt is, maar ik zet een tripje naar de toko nu toch op mijn todo-list! Ik heb het overigens opgelost door een vers gelegd eitje door de wok te mengen. Niet mooi op de foto, maar wel lekker. 🙂

Bij mijn tripje naar de supermarkt scoorde ik vandaag trouwens nog een paar plasticloze alternatieven. Het is duidelijk; wie zoekt, die vindt…

Maandag 6 mei: plasticvrij-en

Wat vinden jullie van mijn nieuwste maaksels? Een paar zakjes in katoen voor noten en snoepjes en een beschermzakje in tafelzeil om deze zakjes schoon te houden. Ik maakte het van materialen die ik nog in mijn kast vond en ondanks dat het niet helemaal volgens de regels van de kunst is gemaakt, vind ik het best geslaagd.

Ik ga nu al een tijdje met plastic bakjes en groentenzakjes naar de winkel, maar zakjes voor snoep en noten, dat is dus nieuw. En blijkbaar was het ook nieuw voor de dames achter de kassa. Deze dames reageerden heel verschillend. Van “euh, oké” tot een enthousiaste “dit is de eerste keer dat ik dat zie, wat leuk!”.

Reden voor mij om aan verschillende kassières te vragen of er meer mensen zijn die zelf bakjes en zakjes meenemen. Wat blijkt? In de buurtslager begint het steeds meer voor te komen en kijken ze helemaal niet raar op. Ook bij de bakker en zelfs in de meeste supermarkten raakt het helemaal ingeburgerd. Maar snoepjes bij Kruidvat in stoffen zakjes? Daar hadden we de primeur.

Het zoeken naar plasticvrije oplossingen is echt een spel geworden. Mijn dochter heeft zelfs een nieuwe term geïntroduceerd; plasticvrij-en. Dit betekent dus gewoon naar de winkel gaan en op zoek gaan naar plasticvrije initiatieven 🙂 De winkels net over de grens zijn op zondag open, dus 3x raden wat wij gisteren hebben gedaan? Juist ja.

Onze buit? Snoepjes, pittenmix, brood, donuts, lekker ouderwetse handzeep en Aleppo-zeep. Met de zeepjes ben ik nu volop aan het experimenteren.  Binnenkort meer daarover!

 

Dinsdag 7 mei: Het oog wil ook wat

Vandaag is het dag 7, ik ben vandaag dus een week bezig met mijn plasticvrij leven. In het begin had ik al gezegd dat ik geen toegevingen doe qua wc-papier; een beetje luxe wil ik mezelf toch wel blijven toestaan. Wc-papier was voor mij dus de grens. Vanmorgen stootte ik tegen een tweede grens; contactlenzen. Ik draag namelijk maandlenzen, dus dat betekent elke maand 2 plastic kuipjes met een nieuwe lens.

Zijn er dan geen alternatieven? Ja wel, maar niet voor mij. Tenminste, geen alternatieven die geen impact hebben op mijn levenskwaliteit. Pff, dat klinkt heel zwaar, maar ik zou niet weten hoe ik het anders moet zeggen. Ik zou een bril kunnen dragen, maar dat geeft, nog afgezien van de strenge-secretaresse-look, bij mij problemen. Na een half uurtje word ik namelijk heel misselijk en ik heb sowieso de hele dag een gedesoriënteerd gevoel met een bril op mijn neus. Ik heb het wel geprobeerd, met verschillende brillen van verschillende opticiens zelfs, maar na een tijdje heb ik het gewoon opgegeven. Ik heb nu een bril om ’s morgens vroeg de badkamer te kunnen vinden en ’s avonds mijn bed, maar daar blijft het bij.

Een ander alternatief zijn lenzen die je niet zo vaak hoeft te vervangen. Ik heb een tijdje zes-maanden-lenzen gedragen, maar op een gegeven moment werden mijn ogen daarvan te droog. Tja, de overgang brengt soms onverwachte kwaaltjes. Te droge ogen kunnen je ogen beschadigen zodat je na een tijdje helemaal geen lenzen meer kan dragen en dan zou ik weer aan die bril vast zitten…

Overigens ben ik ook niet bereid om creatief te zijn met lenzenvloeistof. Er bestaan op internet diy-tips om zelf lenzenvloeistof te maken, maar dat is altijd een risico. Zodra er verontreinigingen in je vloeistof zitten, kan dit irritaties, infecties tot zelfs blindheid veroorzaken, dat risico wil ik natuurlijk niet lopen!

 

Woensdag 8 mei: heerlijke gerookte zalm

Wij hebben in het dorp een heel goede viswinkel, helaas met bijbehorende prijzen. Ik ga daar dus maar zelden naar toe, hoe lekker hun vis ook is. Als alleenstaande moeder moet ik toch een beetje op de prijzen letten. De afgelopen week heb ik dus weinig vis gegeten want in de supermarkt zit alle vis in plastic.

Bij ons is de markt op zaterdag, maar in het naburige dorp is die op woensdag. Ik was er eerlijk gezegd nog nooit geweest, maar ik had echt trek in een stukje vis. Dus snel in mijn -ecologisch verantwoorde- auto gesprongen en naar de markt gereden. Op het eerste gezicht viel dat enorm tegen. Er waren maar 5 kramen, waaronder gelukkig wel 2 viskramen. In één daarvan verkochten ze zelfs huisgerookte zalm. En ik ben dol op gerookte zalm. Huisgerookt betekent natuurlijk ook dat het duurder is dan in de supermarkt, maar dat compenseer ik dan weer met de andere boodschappen die een stuk goedkoper zijn op de markt. Nog wat verse asperges er bij en mijn avondeten is gekozen!

Er stond ook een kippenkraam, dus haalde ik weer een plastic doosje boven en bestelde kipgehaktballetjes. Ze ruiken heerlijk. Het bewijs dat plasticvrij niet altijd betekent dat je niets kant-en-klaar kan eten.

Zoals ik eerder al vertelde, zijn vleesvervangers ook een probleem om plasticvrij te vinden. Daarom heb ik afgelopen week meer vlees gegeten dan ik gewend ben. Normaal eet ik minstens 3 keer per week vegetarisch en 1 tot 2 keer vis, maar afgelopen week at ik maar 2 keer vegetarisch. Ik ben op zoek gegaan naar de dichtst bijzijnde toko en ik had geluk; ze verkochten er verse tofu zonder plastic. 🙂

Het heeft een beetje meer moeite gekost, maar ik heb nu wel voor de rest van de week gezond eten in huis….zonder plastic.

Donderdag 9 mei: soms moet je het groots zien

Een maand of 2 geleden zag ik op facebook een oproep van een fruitteler. Deze brave man had tienduizenden kilo’s appels en stoofperen in zijn koeling die hij niet op de veiling had kunnen verkopen. Daarom verkocht hij ze ter plaatse voor 2,5 euro per 5 kg. Je kan je wel voorstellen hoe enthousiast mensen daarop reageerden.

Het was natuurlijk ook een prachtige aanbieding. Er was echter één probleem; deze teler woonde in Breskens, niet echt centraal gelegen dus. In de facebook-weckgroep waar ik lid van ben, was de meest gehoorde uitspraak; “Heel graag, maar het is te ver voor mij, jammer.” Dus besloot ik een oproep te doen. Ik bood aan om te rijden voor mensen uit mijn regio die graag fruit wilden, maar die het niet zagen zitten om zo ver te rijden. Enkel de benzinekosten wilde ik graag delen, verder vroeg ik niets in ruil. Er waren best veel reacties en dus reed ik een paar dagen later 150 km heen en 150 km terug met een auto die tot aan de nok vol zat met dozen appels en peren….

Best een risico want de meeste mensen kende ik niet persoonlijk, dus ik moest nog maar afwachten of de appels en peren opgehaald -en terugbetaald- zouden worden. Maar het ging prima. Ik kreeg zelfs als bedankje van iemand een lekker flesje wijn en van iemand anders een aantal weckpotten…

Ja, Karin, heel leuk, maar wat heeft dat met je plasticvrij-dagboek te maken? Wel, het bracht mij op een idee. Groenten, brood, vlees en zelfs noten en vis kan je verpakkingsvrij kopen, maar rijst, quinoa en andere droge voeding (nog) niet in de gewone winkels.  Je kan veel droge voeding wel via internet in grote papieren zakken kopen. Maar wat moet ik met 5 kg walnoten of 25 kg quinoa? En vanaf welke hoeveelheid is het laten leveren van voeding ecologisch verantwoord?

Ik woon in een dorp en hier is geen verpakkingsvrije winkel. Zelfs in de natuurwinkel liggen de meeste producten te schitteren in een plastic verpakking. Een uitstapje naar een verpakkingsvrije winkel staat zeker nog op het programma deze maand, maar daarmee vul ik nu mijn kasten niet. Ik vroeg mij af of meer mensen interesse zouden hebben in verpakkingsvrije producten. Dus deed ik een oproep in de plaatselijke facebookgroep om een soort plasticvrije groepsaankoop te doen.

De reacties waren fantastisch. Meer dan 20 mensen uit het dorp willen al graag meedoen. Dus ben ik vandaag een groot deel van de dag bezig geweest met het aanmaken van een chatgroep, het opstellen van een lijst, het berekenen van de prijzen per kg en als bonus een vergelijking met de prijs in de goedkoopste supermarkt. De meeste producten zijn echt veel goedkoper; soms tot wel 60% voor biologische bulkproducten tegenover niet-biologische supermarktverpakkingen.

Maar we zijn er natuurlijk nog niet. Nu moeten we gaan kijken of we per product genoeg mensen vinden want ik ben niet van plan om met 4 kg noten of 10 kg quinoa te blijven zitten. Ik verdien er niets aan, dus wil ik ook geen ondernemingsrisico. 🙂 Ik hou jullie zeker op de hoogte hoe het afgelopen is!

 

Vrijdag 10 mei: lekker schoon

Ik heb in mijn keuken een zeepdispenser staan die reageert op beweging. Ik vind dat heel gemakkelijk en hygiënisch in een keuken. Maar de bijbehorende navullingen vind ik best duur en omdat er maar 250 ml in zit, geeft het ook weer veel plasticafval. Ik vul die dus altijd gewoon zelf uit een grote fles Karnemelk handzeep. Lekker zachte zeep, lekker betaalbaar en veel minder afval omdat het in een literfles zit.

Maar in mei is zelfs dat te veel afval natuurlijk en mijn zeepdispenser is leeg…. Dus ben ik vandaag aan het experimenteren geweest. Van heerlijk ruikende ouderwetse zeep -in karton uiteraard, niet in plastic- wilde ik handzeep maken. Op het internet vind je heel veel recepten, maar die zijn niet allemaal even goed. Een goede handzeep moet voor mij vooral ook je handen niet uitdrogen.

Na een poging of 5 is het toch gelukt om de perfecte handzeep te maken. Mijn handen blijven zacht en het heeft precies de juiste consistentie voor mijn zeepdispenser. Ik ben weer helemaal blij. 🙂

Omdat ik de smaak nu helemaal te pakken had, ben ik meteen maar doorgegaan met schoonmaakspray. Ook daarvoor heb ik mijn eigen -en tikkeltje eigenwijze- methode. Ik doe namelijk altijd een klein beetje allesreiniger met een scheutje Dettol en veel water in een spuitfles en dat gebruik ik om mijn keuken en zo schoon te maken. Maar ook deze spuitfles is nu leeg. Er staat nog wel allesreiniger in mijn kast, maar ja, die mag ik nu dus eigenlijk niet gebruiken.

Ik had al veel geleerd over het gedrag van zeepvlokken door het maken van mijn handzeep, dus de  allesreiniger-experimenten verliepen een stuk vlotter. Bij de tweede poging had ik al de perfecte samenstelling voor mijn spray. Natuurlijk gebruikte ik hiervoor geen geurende handzeep, maar Aleppozeep. Wist je trouwens dat Castillezeep en Marseillezeep allebei gebaseerd zijn op het recept van deze oer-zeep?

Er zit één groot nadeel aan het zelf maken van schoonmaakproducten; ik heb nu geen enkel excuus meer en zal morgen toch echt een dagje moeten gaan schoonmaken. 🙁

 

Maandag 13 mei: stinkend haar, maar een schone huid

Ik was nu twee weken mijn haar met een shampoo bar en het valt eigenlijk beter mee dan ik verwacht had. Mijn haar wordt niet droog, dus dat is ook al weer een meevaller. Toch voelt mijn haar anders aan en daarom besloot ik om een zelfgemaakt haarmaskertje te proberen.

Omdat zowel de kippen als de eend vrolijk aan de leg zijn, koos ik voor een ei-masker. Eigenlijk betekent dat gewoon dat je een geklutst ei in je haar doet, even laat intrekken en met fris water uitspoelt. Geen warm water, want dan krijg je omelet in je haar, dat begrijp zelfs ik nog wel. Maar ook met het frisse water ging het er niet zo goed uit. Ik heb het toen het bijna droog was een tweede keer moeten uitspoelen want ik zag hier en daar een stukje opgedroogd ei. 🙂

Maar dat was niet het vervelendste. Ken je de geur van advocaat? Haal daar de alcoholgeur en de zoete geur af en je krijgt een verse eierlucht. Ik heb nogal een gevoelige neus en ik word er gek van. Constant die lucht om je heen is echt niet fijn. Gelukkig dat ik geen partner heb die met zijn neus in mijn haar wil zitten. 😉 Mijn haar voelt wel goed aan, maar ik kies volgende keer toch maar voor een receptje op basis van banaan of zo…

Op internet zag ik regelmatig zelfgemaakte “wattenschijfjes” voorbij komen. Vrolijk gekleurd katoen met een stukje badstof als alternatief voor de in plastic verpakte schijfjes. Ik vroeg mij alleen af of die badstof wel echt handig is. Het wordt best dik en dat slurpt elke keer een hoop lotion of miscelair water op. Het lijkt mij ook niet zo zacht voor je ogen.

Ik ben op zoek gegaan tussen de oude lappen en vond handdoeken met een gat, maar ook oude moltondoeken. Toen mijn dochters nog baby’s waren, -waar is de tijd- legde ik altijd zo een schone doek op het verschoonkussen om de hoes te beschermen. Ik heb 2 verschillende soorten gemaakt, in verschillende maten. Een aantal schijfjes hebben aan één kant badstof en aan de andere kant molton. En een aantal hebben gewoon 2 laagjes molton. Die laatsten lijken meer op wattenschijfjes wat betreft dikte en zachtheid. En zoals je ziet zijn ze gewoon wit. Niet heel spannend, maar wel geschikt voor de kookwas.

En toen ik mijn stapeltje zag liggen, besefte ik het ineens; ik heb niets waarmee ik ze op dit moment kan gebruiken! Alle lotions die in mijn badkamerkastje staan, zitten in plastic flessen, dus die worden nu niet gebruikt…

Dinsdag 14 mei: Robuust, de zero waste shop

Een bezoekje aan een verpakkingsvrije winkel was echt iets dat nog op mijn wishlist stond. Vandaag had ik een hele dag niets te doen, hèt ideale moment voor een shoppingtripje. De dichtstbijzijnde zero waste shop is in Antwerpen, dus heb ik vandaag een uitstapje naar de “koekenstad” gemaakt.

Toen ik het winkeltje in de Reyndersstraat binnen stapte, viel de grootte van het winkeltje in eerste instantie een beetje tegen. -Ik had er uiteindelijk toch best een flinke trip voor gemaakt- Maar toen ik beter keek, zag ik dat dat eigenlijk niet terecht was. Het is heel efficiënt ingericht en ze hebben echt heel veel. Niet alleen allerlei soorten noten en peulvruchten, maar ook losse thee, brood, olie, azijn, snoep, groenten, honing, koffie, bouillon en nog veel meer. Het enige wat ik mis zijn vleesvervangers, zoals bijvoorbeeld soja gehakt. Maar daar wordt -volgens eigenaresse Sofia- aan gewerkt.

Een zero waste shop associeer ik toch nog altijd een beetje met hoge prijzen, maar ook op dat vlak werd ik verrast. De droge voeding die hier verkocht wordt, is vaak zelfs goedkoper dan in de supermarkt. Dat had ik echt niet verwacht.

Bij het binnenstappen van de winkel krijg je meteen een heel vriendelijke uitleg. De bedoeling is dat je eerst je potjes, bakjes, blikjes, etc. weegt en er een stickertje op plakt. Dan kan je ze vullen.  Bij het afrekenen wordt het gewicht van het stickertje dan afgetrokken van het totaal gewicht. Simpel maar effectief. Voor de vergeetachtige medemens verkoopt Robuust glazen potjes en er liggen trouwens ook gratis papieren zakjes.

Ik kocht haverzemelen, groentebouillon, mungbonen, verschillende soorten thee, heerlijke honing, bananenchips, gebroken lijnzaad, paarse wortels, een tandenborstel en tandpastatabletjes. Wat mij betreft gaat het zeker niet bij deze ene keer blijven. In plaats van plastic potjes ga ik volgende keer gewoon mijn voorraadpotten meenemen. Minder omslachtig en minder afwas.

 

Woensdag 15 mei: Van gedachte veranderd

In het begin van de maand had ik gezegd dat ik niet van plan was om tot het uiterste te gaan met mijn Mei Plasticvrij challenge. Ik zou geen concessies doen op het vlak van wc-papier. Maar ik ben toch overstag gegaan. Ik zag namelijk deze leuke rollen wc-papier van The Good Roll. Gemaakt van 100% gerecycleerd papier en zonder plasticverpakking. Met dit wc-papier steun je ook nog eens een goed doel, want de helft van de winst gaat naar de installatie van veilige toiletten in Oost-Afrika.

Een reserverol in zo een vrolijke papieren wikkel staat natuurlijk veel leuker in het toilet dat een gewone rol. En het papier zelf? Het is wat dunner en ook niet zo zacht als het papier dat ik meestal gebruik, maar het behoort ook niet tot de categorie ‘schuurpapier’.

Omdat het vandaag de laatste dag van de ijsheiligen is, was het tijd om mijn tomaten- en paprikaplantjes in de tuin te planten. Daar heb ik nu -tijdens Mei Plasticvrij- natuurlijk niets aan, maar als de plantjes aanslaan, zorgen ze voor een zomer vol plasticvrije groentjes. 🙂

 

Vrijdag 17 mei: Winkeltje spelen

Vorige week schreef ik in mijn dagboek dat ik een oproep had geplaatst op een lokale facebookgroep om een soort groepsaankoop te doen. Geen doorverkoop, maar samen een grote bestelling plaatsen en samen de prijs delen. Ik kreeg heel veel reacties en uiteindelijk hebben 11 mensen effectief een bestelling geplaatst.

Gistermiddag kwam alles binnen, netjes verpakt in dozen met papieren plakband.  Ikke helemaal blij. 🙂 De man van Post Nl was iets minder blij want de dozen waren blijkbaar behoorlijk zwaar.

Ik had ook best wat verschillende dingen besteld; allerlei soorten noten, quinoa, rijst, rietsuiker, linzen, pompoenpitten, zonnebloempitten… alles samen meer dan 70 kg biologische droge voeding. Het neemt dan ook best wat plaats in. Ik heb dus maar meteen een eerste ophaalmoment gepland en mijn weegschaal en opscheplepels boven gehaald. De helft van de mensen is vanavond trouwens al zijn bestelling af komen halen.

Zoals je ziet zit er 1 plastic zak bij. Dat was even slikken, want dat was natuurlijk de bedoeling niet. Het is wel een stevig materiaal en ik ben nog aan het twijfelen of ik het ga hergebruiken als mini-serre voor plantjes in pot die nog wat extra bescherming nodig hebben. Als dat niet lukt, gebruik ik hem volgende maand als vuilniszak. Sinds mijn afval-challenge in september heb ik namelijk nog steeds ten hoogste 1 klein zakje afval per maand.

Ondanks dat ene zakje, is het natuurlijk een enorme plastic-besparing. Misschien dat ik de mensen die meegedaan hebben ook een beetje heb kunnen inspireren om afval-armer te gaan leven. Ik ben blij dat ik dit gedaan heb, maar ik denk niet dat dit een regelmatige actie gaat worden. Het is best wel een risico want elke weegfout of rekenfout kost mij natuurlijk geld. Er zat ook meer werk in dan ik had gedacht en je kan het natuurlijk nooit helemaal perfect verdelen. Zo blijft er bijvoorbeeld 3 kg amandelen over. Maar ach, dan kan ik binnenkort mijn eigen amandelmeel maken.

 

Maandag 20 mei: soms zit het mee, soms zit het tegen

Ik heb ooit eens gelezen dat het 21 dagen duurt om een gewoonte te veranderen en volgens mij klopt dat precies. Vandaag besefte ik namelijk dat het plastic-arm leven over het algemeen weinig moeite meer kost. Ik weet nu vrij goed waar ik alles kan kopen en ik loop de gangen met in plastic verpakte productjes voorbij zonder erover na te denken. Het voelt ook helemaal niet meer raar om met mijn bakjes naar de slager te gaan of om mijn snoepjes bij het Kruidvat in een stoffen zakje te doen.

Soms zijn het kleine dingen. Een bus chips van Pringles heeft bijvoorbeeld een plastic dop en is aan de binnenkant met aluminiumfolie bedekt, terwijl een bus Stax van Lays bijna volledig uit karton bestaat. Soms is het iets minder evident en soms krijg ik ongewild toch plastic in mijn handen gedrukt. Ik kocht bijvoorbeeld bij de plaatselijke slager hamburgers, uiteraard in een herbruikbaar doosje. Thuisgekomen zie ik dat er niet enkel een papiertje tussen de hamburgers zit, maar dat er ook aan elke kant een stukje plasticfolie zit. Ik was zo teleurgesteld… En het ergste was dat ik eigenlijk helemaal niet van plan was om klaargemaakte hamburgers te kopen. Ik vind namelijk zelf gekruide hamburgers veel lekkerder, maar ze hadden geen rundergehakt meer….

Bij het Kruidvat kocht ik trouwens niet alleen snoepjes, ik vond er ook aluinsteen. Niet bij de deodorants, zoals ik verwacht had, maar bij de scheerproducten. Speciaal voor mannen, vraag me niet waarom. Aluinsteen is een chemische verbinding die in de natuur voorkomt. Er bestaan verschillende verbindingen, maar als er gewoon aluin als naam gebruikt wordt, is  het gewoonlijk aluminiumkaliumsulfaatdodecahydraat. Veel mensen kopen aluinsteen omdat ze geen deo met aluminium willen, maar zoals je ziet zit er aluminium in de naam. Wetenschappers zijn het niet met elkaar eens of het aluminium in aluin dezelfde risico’s vormt en ook niet of aluminium via deo überhaupt wel in je lichaam komt.

Los daarvan, moet ik zeggen dat ik best tevreden ben. Je ziet het niet en je ruikt het niet, maar het lijkt wel te werken. Ondanks dat ik zaterdag een tuinfeestje -in de volle zon- had met een synthetisch jurkje, was er geen geurtje te bespeuren. Gelukkig maar, want dat zou een enorme domper op de feestvreugde zijn geweest. Zelfs de overwinning van Duncan had dat niet goed kunnen maken 😉

Het gebruik van aluin is heel gemakkelijk; even onder water vochtig maken en met de steen onder je armen wrijven. Daarna spoel ik hem even af en laat ik hem drogen in een metalen bakje. Hetzelfde bakje waar ook mijn shampoo bar in ligt. Het valt mij trouwens op dat plasticvrij leven ook heel gemakkelijk is als je veel reist. Een shampoo-bar, aluinsteen, conditioner-bar, stukje zeep en blokje scheerschuim: alles past gemakkelijk samen in een doosje in je toilettas. Geen gesjouw meer met volle flessen die dan ook nog eens kunnen uitlopen in je koffer…

 

Woensdag 22 mei: met een grote glimlach

Een dagelijkse bezigheid waar je misschien niet zo snel aan denkt bij het verminderen van plastic; tanden poetsen. Ik geef het eerlijk toe; ik poets mijn tanden elektrisch en daar wil ik niet helemaal mee stoppen. Het schone gevoel dat je van elektrisch poetsen krijgt, krijg ik niet bij manueel poetsen. Ik heb ook nooit tandsteen, dus mijn tandarts vindt het ook prima zo.

Maar soms is hij net leeg als ik bezig ben, dus ik heb wel een gewone tandenborstel. Die moest dringend vervangen worden, dus koos ik voor een composteerbare bamboe-tandenborstel. Deze werkt even goed en staat nog veel gezelliger in mijn badkamer. Snel opgelost, dus.

Maar het vinden van een alternatief voor mijn tandpasta duurde iets langer. Ik kocht bij de zero-waste-shop tandpastatabletjes. Daar moet je even op kauwen en dan je tanden poetsen. Het rook heerlijk naar pepermunt, dus dat zag ik wel zitten. Maar het was niet direct een succes. Het smaakte om te beginnen niet zoals het rook en bovendien bleef het tussen mijn tanden zitten, loste het op in mijn speeksel en had ik dus niets om mee te poetsen.

Dus besloot ik zelf iets te maken. Met zuiveringszout, kokosolie, etherische olie en stevia. De structuur was prima, echt een pasta. Maar de smaak was echt verschrikkelijk, heel zout. Misschien gewoon iets waar ik aan moet wennen, maar toch…

Tweede poging met de tandpastatabletjes ging iets beter. Nu deed ik een paar druppels water op een tabletje en liet het even op een schoteltje uit elkaar vallen. Dit werkte veel beter, want nu had ik echt iets om mee te poetsen. De smaak blijft zoutig, maar mijn tanden voelen in ieder geval schoon aan. Ik ben benieuwd of de smaak na een tijdje gaat wennen…

Maandag 27 mei: Dorst en sojascheuten.

Mijn computer doet vervelend, dus daarom was er op donderdag en vrijdag geen dagboek. In plaats daarvan krijg je vandaag een extra lange! 😉

Ik had in de zero waste winkel mungbonen gekocht. De meesten zullen dat niet kennen, maar het zijn de scheuten van mungbonen die we kennen als sojascheuten of taugé. Woensdag heb ik ze eerst even een paar uur laten weken en daarna in een potje gezet. Bij Aliexpress kocht ik een dekseltje dat je zogezegd op een Mason jar (soort weckpot) kan schroeven. Dus niet! Het dekseltje is veel te groot voor een schroefpotje. Zelfs de Bonne Maman confituurpotjes zijn te klein.

Maar het is met een beetje out-of-the-box denken toch bruikbaar. Je kan het gewoon op een potje leggen en vasthouden als je het water er uit laat lopen. Zaadjes laten spruiten of kiemen is namelijk niet meer dan 2 keer per dag je potje vullen met water en het er weer uit laten lopen. Gewoon regelmatig spoelen dus…

Na 2 dagen had ik al kleine taugé-scheutjes. Ik krijg de indruk dat ze niet zo groot worden als de scheutjes in de winkel, maar ze smaken prima. En het is heel handig dat ik op deze manier geen grote zak meer moet kopen, terwijl ik maar een beetje nodig heb… Een handje vol is meteen in mijn eerstvolgende wok-gerechtje beland. 🙂

Af en toe krijg ik de vraag wat ik nu eigenlijk drink. Hier moet je namelijk best wel wat moeite doen om frisdrank ik statiegeldflessen te kunnen kopen. Maar dat is niet echt een probleem, want sinds ik mijn cola light verslaving heb overwonnen, drink ik bijna geen frisdrank meer. Ook mijn dochters zijn geen grote frisdrankdrinkers. Als er een fles open gaat, blijft die meestal voor driekwart vol in de koelkast staan totdat er wolkjes in zitten. Eigenlijk heb ik enkel frisdrank in huis voor bezoek en die leven op dit moment helemaal mee met mijn plasticvrij challenge!

Tot een tijdje terug dronk ik altijd Evian water, maar ik was het gesleur met flessen echt wel beu. Bij ons gaan er zonder problemen 2 tot 3 literflessen per dag door en dan heb ik het nog niet eens over de kleine flesjes die mee naar school gaan. Maar dat is verleden tijd. Ik kocht een multifasen filter en ben hier zo blij mee! De smaak is echt veel beter dan kraanwater. Hier vullen wij onze herbruikbare flesjes, waterkoker, koffiezetapparaat,….

In het begin van de maand heb ik al verteld dat ik veel thee drink, maar ik maak ook regelmatig ijsthee. Een favoriet hier in huis is ijsthee van munt. Je maakt het heel eenvoudig door flink wat munt (vers uit de tuin) te overgieten met kokend water. Laten afkoelen, een paar steviadruppeltjes er bij en nog extra koud water bijvoegen. Heerlijk fris en ideaal voor de warme dagen die er hopelijk nog aankomen.

 

Dinsdag 28 mei: fleurige bijenwasdoekjes

Ik was het al weken van plan; eindelijk wilde ik mijn eigen beeswax wraps -ofwel bijenwasdoekjes in gewoon Nederlands- maken. Omdat ik niet te veel wilde verspillen heb ik ongebruikte, maar beschadigde bijenwaswafels gebruikt. Jaren geleden heb ik namelijk een imkercursus gevolgd en natuurlijk wilde ik zelf ook bijen. Kast gemaakt, raampjes met waswafels gekocht, helemaal klaar om op zoek te gaan naar een zwerm bijen. Maar na een paar dagen waren al mijn wafels gesmolten. Blijkbaar stond mijn kast te warm. Ik wil nog steeds bijen, maar heb het projectje nu even on hold gezet.

Ik had dus bijenwas, maar omdat de doekjes met eten in contact komen, moest die was nog eerst gezuiverd worden. Dat duurde veeeeeel langer dan ik dacht. Smelten, zeven, weer smelten, afkrabben, weer smelten en in blokjes gieten… net zolang totdat ik tevreden was. Geduld wordt -soms- beloond en dus kon ik vandaag aan mijn doekjes beginnen.

Het was best nog wel een werkje, maar ik ben er heel tevreden over. Binnenkort zal ik nog een uitgebreide stap-voor-stap blog maken, maar nu kunnen jullie het resultaat al zien. Ik koos trouwens voor een mengeling van bijenwas, jojoba olie en dennenhars en niet voor pure bijenwas. Ik wil ook nog pure bijenwas doekjes maken om het verschil te voelen. Er zijn nog een paar blokjes bijenwas over, dus dat werk kan ik overslaan. 🙂

De doekjes heb ik meteen al in gebruik genomen; een schaaltje rauwkost, een bord met boterhammetjes, een komkommer en een halve avocado zijn op dit moment met fleurige doekjes bedekt. Ik heb ook een hele grote gemaakt die opgevouwen is; hier wil ik kaas in laten doen bij de kaasboer.

 

Woensdag 29 mei: Creatief met melk.

Vorige week hadden we zin in pizza. Uiteraard plasticvrij en dus helemaal vers. Dat is niets bijzonders want wij eten wel vaker zelfgemaakte pizza. Al durf ik soms wel te smokkelen met een kant-en-klare bodem. 🙂 Toch smaakte de pizza deze keer niet zo goed als anders. Er was namelijk één ingrediënt dat ik niet plasticvrij kon vinden; mozzarella.

Het is wel te krijgen, hoor, onder andere bij Robuust in Antwerpen. Maar hier in de buurt kan ik het nergens vinden. Gelukkig is google mijn vriend, dus ben ik beginnen zoeken naar een methode om het zelf te maken. En wie zoekt die vindt. Ik vond inderdaad een receptje om mozzarella te maken.

Dus gingen dochterlief en ik na schooltijd met een aantal lege flessen naar een boerderij 2 kilometer verderop. Hier verkopen ze rauwe verse melk uit een melkautomaat. Volgens mijn dochters de beste melk die te krijgen is. Voor 60 cent koop je een liter en werk je ook weer mee aan de korte keten.

Van 2 liter rauwe melk maakte ik een bol mozzarella. Niet helemaal zo mooi glad als zou moeten, maar het smaakt meer dan prima. Ik moet nog een beetje oefenen met het kneden en wie weet… misschien volgen daarna wel andere kaasjes.

Ik zag toevallig op een plaatselijke facebookgroep een tweedehands yoghurtmaker voor een paar euro. Omdat ik toch bezig was heb ik dan ook maar meteen yoghurt gemaakt. Dat was net even iets meer werk dan anders omdat ik de rauwe melk natuurlijk eerst moest pasteuriseren. Morgen ga ik het proeven, ik ben benieuwd!

Donderdag 30 mei: nog zo veel te vertellen…

Nee! Wat is er gebeurd? De maand is al bijna voorbij en ik moet nog zoveel ontdekken en nog zoveel met jullie delen!

Vandaag ben ik naar de Tong Tong Fair geweest met mijn zus. Ik heb geen Indonesische bloed, maar mijn oudere zussen wel. Daardoor ben ik toch opgegroeid met de Indonesische cultuur. Ik heb niet zo veel gekocht. Het was trouwens een echt plastic-paradijs. Zo jammer! Maar het was wel heel gezellig en ik heb een paar leuke plantjes op de kop getikt, onder andere een theeplantje. Plasticvrij uiteraard, op het herbruikbare potje na. ;-)! Het zou gewoon in de tuin mogen staan en van de blaadjes kan je matcha maken!

Ik besef opeens dat ik nog helemaal niet verteld heb hoe ik mijn huidverzorging deze maand heb aangepakt. 🙂 Vooral de flesjes van The Ordinary waren deze maand mijn favoriet. Glazen flesjes met een druppelaar die ook nog eens herbruikbaar zijn. Ik gebruikte ’s avonds afwisselend vitamine C of retinol en daarna een druppeltje hyaluronzuur en een druppeltje squalaan. Overdag had ik natuurlijk iets met een SPF nodig, dus werd het de Cellular Beauty dagcrème van Lidl. Een glazen potje met plastic deksel, maar ik gebruik de potjes daarna om kleine dingen zoals knoopjes of oorbellen in te doen. Helaas heeft het maar een SPF van 15 en dat is echt veel te weinig voor de zomerperiode.

In het huishouden zijn er toch ook nog een paar onderwerpen die niet aan bod zijn gekomen. Voor de was gebruik ik bijvoorbeeld poeder uit een kartonnen doos, maar ook een zelfgemaakt vloeibaar wasmiddel op basis van zeep. Als wasverzachter gebruik ik azijn. Mijn dochters zijn niet zo dol op die geur, maar ja. Je kan trouwens ook wasverzachter maken met conditioner, maar dan heb je natuurlijk weer een plastic fles.

Mijn geliefde wondersponsje was deze maand natuurlijk not-done. Niet alleen omdat het verpakt wordt in plastic. Als je een wondersponsje gebruikt, slijt het en komen er microplastics vrij die in het water terecht komen. Ik heb deze maand een luffa-spons gebruikt. Deze had ik al heel lang in de kast liggen en is nooit gebruikt. Dit werkt even goed als een sponsje met een groen schuurkantje, maar kan helaas niet aan het wondersponsje tippen….

Met 3 vrouwen in huis is er nog een onderwerp waar je eigenlijk niet omheen kan; menstruatie. Ik moet eerlijk bekennen dat ik mij niet aan de katoenen herbruikbare maandverbanden durfde te wagen. Flauw misschien, maar ik ben toch bang om door te lekken. Wij hebben de diva-cup gebruikt en plasticvrije tampons.

Morgen is het alweer de laatste dag en dan laat ik zien hoeveel plastic ik deze maand verzameld heb en vertel ik hoe wij het ervaren hebben.

Vrijdag 31 mei: Hoe zwaar was het nu echt?

Het is voorbij. Vandaag is de laatste dag van Mei Plasticvrij. Maar hoe was het eigenlijk echt voor ons?

Het is eerlijk gezegd niet verlopen zoals ik gedacht had. Ik dacht namelijk dat het heel zwaar en moeilijk zou zijn, maar eigenlijk heeft het vooral heel veel rust gebracht.

Natuurlijk was het vooral in het begin best lastig. Je moet constant zoeken naar oplossingen. Maar zodra je de oplossing eenmaal kent, ga je automatisch beter inplannen. Als je voor je vlees bijvoorbeeld naar de slager moet, hou je daar automatisch rekening mee en sta je niet om vijf uur ’s avonds te twijfelen in de supermarkt.

Een deel van de rust komt dus van het beter inplannen van mijn boodschappen, maar dat kan niet alles verklaren. Ook het gebrek aan rondslingerende snoep-en koekpapiertjes is maar een onderdeel van de verklaring. Ik denk dat het namelijk ook een groot deel visueel is. Als ik bijvoorbeeld snoepjes gekocht heb, haal ik de snoepjes uit het stoffen zakje en stop ik ze in een glazen potje. Dat staat meteen veel vrolijker en gezelliger dan een plastic snoepzak.

Ook de schreeuwerig gekleurde zakjes met van alles en nog wat zijn uit mijn keuken verdwenen. Alles zit netje opgeborgen in glazen voorraadpotten. Deze voorraadpotten had ik al, maar mijn voorraadkast had toch ook een behoorlijke hoeveelheid zakjes. Ik probeer het nu te beperken tot de zaken die in mijn potten passen en dat geeft rust en ruimte.

Een maand is lang genoeg om bepaalde gewoontes te veranderen, maar te kort om alles uit te proberen wat ik wil doen. Ik wil namelijk nog zelf afbakbroodjes en pitabroodjes maken. Ik wil nog verder experimenteren met invriezen in glas. Ik wil zelf vleesvervangers maken van sojagranulaat. Ik wil nog hummus en crackers maken. Ik wil nog…. zoveel!

Oké, het viel dus beter mee dan ik had verwacht. Maar betekent dat ook dat ik helemaal geen plastic heb gebruikt? Helaas niet, maar wel heel weinig. Toen ik op het VTM nieuws de reportage zag over hun milieubewuste reporter die zijn plasticverbruik deze maand kon beperken tot 2 plastic-tasjes moet ik toch even glimlachen. Ik deed het duidelijk beter deze maand. Misschien ben ik toch een beetje competitief ingesteld. 🙂

Ik heb in mijn dagboek al verteld over mijn lenzen en de plastic velletjes tussen de hamburgers. De zak van walnoten heb ik eerst gebruikt om de ondergrond te beschermen toen ik wasdoekjes maakte en zit nu in de vuilnisbak als vuilniszakje. Die tel ik dus niet meer mee.

Verder heb ik nog een plasticje dat vast zat aan het prijskaartje van een herbruikbare broodzak. Een sluiting van een fles wijn en een plastic lipje dat onder de dop van mijn glazen fles azijn zat.

Het zakje van rijst was echt een vergissing. In het begin van de maand viel mijn oog tijdens het koken op het zakje wilde rijst -dat overigens al over datum was- en gooide het spontaan in de pan. Op het moment dat ik het erin gooide beseft ik pas wat ik deed. Oeps, foutje!

Verder drie plastic sluitrandjes van Ben en Jerry’s ijs, een zakje waarin mijn nieuwe theezeefje zat en een zak waar nog een paar afbakbroodjes in zaten. Tot slot nog 2 verpakkingen van “proevertjes” uit de supermarkt en een stukje vershoudfolie waarin een rijsttaartje zat dat mijn schoonmoeder aan mijn dochter had meegegeven.

Al bij al is het dus best wel weinig. Heb ik dan meer restafval verzameld? Misschien een heel klein beetje. Er zaten wel wat meer lege chipszakken in dan normaal en 3 ijsbekers. Het paste wel nog steeds gewoon in mijn pedaalemmer-zakje, dus echt veel meer zal het niet zijn.

Binnenkort komt er een blog waarin ik zal vertellen wat ik plasticvrij blijf gebruiken en waar het plastic toch stiekem weer het huis binnensluipt.

Bedankt allemaal om samen met mij deze maand te beleven!

xxx

 

26 thoughts on “Mei Plasticvrij dagboek

  1. Heel erg tof dat je dit doet. Het lijkt me nogal een opgave! Ik heb in elk geval heel wat inspiratie opgedaan voor nieuwe producten. En een verpakkingsvrije winkel, hmm, eens kijken of ik die in Groningen kan vinden!

  2. Goed bezig! Het is echt moeilijk om plastic te vermijden, wij zijn er ook heel druk mee… Hopelijk wordt het steeds makkelijker als meer mensen zich bewust worden van dit probeem

  3. Ik heb zelf ooit meegedaan aan de maak zo min mogelijk afval challenge. Nou dat is echt een uitdaging met alle verpakkingen van tegenwoordig. We mochten met z’n tweetjes maar 1 vuilniszak gebruiken voor de hele week. Ik kan je vertellen, hoe ik ook mijn best deed… het is niet gelukt! Wel super tof dat jij er zo mee bezig bent. Zouden meer mensen moeten doen!

  4. Fan-tas-tisch! Wat geweldig dat je dit gedaan hebt een hè inspirerend! Dat snoep in een katoenen zakje, die foto is zo eenvoudig maar zo mooi…het laat zo goed zien waar we naartoe moeten gaan en vooral: wat ik zélf ook kan doen om minder plastic te gebruiken…dank je wel hiervoor! PS: zou top zijn als je in een winkel in plaats van mayo, tandpasta uit een machine kunt pompen in een porseleinen bakje bijvoorbeeld ???

  5. Nou werkelijk….chapeau! Het is echt niet eenvoudig om plastic vrij door het leven te gaan. Ik vind het echt heel goed van je en vooral ook dat je de kids erbij betrekt. Ze zullen er toch bewuster mee omgaan op die manier.

  6. Wauw! Wat een uitdaging zeg, ik zat echt vol bewondering te kijken hoe jij dit aanpakt. Ik denk dat ik dit ook een keer ga doen, maar dan over 2 jaar als ik mijn eigen huisje heb. Nu is dit voor mij erg lastig, aangezien mijn ouders het totaal niet boeit! Trouwens ook echt super goed dat je je kinderen er al zo bewust van maakt.

  7. ik heb inderdaad niet alles gelezen, maar ik g aje artikel wel bewaren! want wat heb jij veel goede tips. Gewoon practisch en uitvoerbaar zonder dat je echt heel ingewikked moet doen. Hulde!

  8. Ik wist niet dat er zoveel mogelijkheden zijnde meedragen aan minder plastic. Ik probeer wel minder plastic te gebruiken, maar helemaal zonder gaat mijn nog niet lukken. Ik recycle wel heel veel. De zero waste shop lijkt me heel leuk om eens heen te gaan.

  9. Wat goed zeg, voor mij echt goede inspiratie! Ik probeer er in de supermarkt altijd al op te letten maar ik kan het inderdaad ook verder in huis doorvoeren.

  10. Wauw een maand geen plastic gebruiken wat een uitdaging. Voor je doucheproducten zou ik de lush aanraden die hebben heel veel verpakkingsvrij. En wat in plastic zit dat word dat word hergebruikt.

  11. Wat goed dat je er zo mee bezig bent! Op zo’n moment word je je eens extra bewust van hoeveel plastic we op dagelijkse basis eigenlijk gebruiken allemaal. Zelf gebruik ik ook zakjes voor groenten en fruit maar die kun je inderdaad ook prima voor voedsel als noten gebruiken.. slim!

  12. Ik heb 1x geprobeerd zonder plastic te leven, maar het word je niet makkelijk gemaakt! Wat top om te lezen dat je er zo goed mee omgaat!

  13. Wauw wat doe je dit goed! Ik zou echt geen maand plasticvrij kunnen leven maar drink bijvoorbeeld wel kraantjeswater uit een hervulbare fles! 🙂

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.